ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΙΔΡΥΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
Του ΠΑΝ. ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ*
Από την τελευταία Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ και εντεύθεν τα θέματα της εσωτερικής οργάνωσης του υπό δημιουργία ενιαίου κόμματος έχουν κυριαρχήσει εν πολλοίς στο σχετικό δημόσιο διάλογο.
Στην πλειονότητα, ωστόσο, των περιπτώσεων, αυτά αντιμετωπίζονται ξεκομμένα από την υπόλοιπη πολιτική ζωή και υπ' αυτήν την έννοια το άρθρο του σφου Τζανακόπουλου στην Αυγή της 25ης Μάη έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, στο βαθμό που προσεγγίζει το θέμα μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα.
Όπως πολύ σωστά αναφέρει ο σύντροφος, «η εσωτερική οργάνωση ενός κόμματος [...] δεν είναι ένα απλό εσωκομματικό θέμα στον βαθμό που το κόμμα αυτό θέλει να ανατρέψει τις υπάρχουσες ιδεολογικές, πολιτικές και οικονομικές σχέσεις εξουσίας, να φέρει μια συνολική πολιτική ανατροπή», ενώ έχει επίσης δίκαιο όταν υπενθυμίζει πως «η οργάνωση ενός κόμματος πρέπει και να αντιστοιχεί, σε ό,τι αφορά τις αξίες και τους σκοπούς του, με την οργάνωση της κοινωνίας που οραματίζεται το εν λόγω κόμμα, δεδομένου ότι το κόμμα δεν είναι απλώς ένα μέσο για την πραγματοποίηση ενός σκοπού, αλλά ο σκοπός είναι εγγενής στο μέσο». Βλέποντας λοιπόν τα πράγματα μέσα από αυτό ακριβώς το πρίσμα ένας ΣΥΡΙΖΑ των μελών, δημοκρατικός και πολυτασικός όχι μόνο προκύπτει ως ανάγκη από τα πράγματα αλλά και ανταποκρίνεται στους στόχους και τους σκοπούς που ο ίδιος έχει θέσει μέσα από την ιδεολογική διακήρυξη της πρόσφατης Συνδιάσκεψη, η οποία αποτελεί και το βασικό κορμό του Σχεδίου Θέσεων του επικείμενου Συνεδρίου.
Όπως έγραφε ο σφος Κουβελάκης το Δεκέμβρη του 2012 υπερασπιζόμενος μια τέτοια εσωτερική οργάνωση, «μια στρατηγική που στοιχηματίζει στη σύγκρουση, και την προάγει, έχει πραγματικά ανάγκη από ένα κόμμα «συλλογικό διανοούμενο», που υποβοηθά, ενοποιεί και δίνει νικηφόρα προοπτική στη δράση των εργαζόμενων και λαϊκών τάξεων. Ένα μαζικό αριστερό κόμμα που πολιτικοποιεί τις αντιθέσεις και διαμορφώνει τους όρους της ηγεμονίας των πολλών. Ένα κόμμα αυτού του τύπου αποτελεί αιτούμενο μόνο για τη στρατηγική που καταλαβαίνει ότι, σ' αυτές τις συνθήκες εντεινόμενης πολιτικής και ταξικής πόλωσης, η ίδια η άνοδος του Σύριζα στην κυβερνητική εξουσία, αλλά και το περιθώριο κινήσεων που θα διαθέτει αύριο μια αριστερή κυβέρνηση, δεν θα προκύψουν ούτε από μια σειρά πετυχημένων τακτικών χειρισμών στην κεντρική πολιτική σκηνή, ούτε από την συνθηκολόγηση ενός αντιπάλου του οποίου αντίθετα η εσωτερική κρίση οξύνει τις επιθετικές διαθέσεις. Πολύ περισσότερο, ένα τέτοιο κόμμα είναι αναγκαίο μόνο για μια στρατηγική που δεν είναι διατεθειμένη να περιοριστεί στο (ανέφικτο λόγω των συνθηκών) πλαίσιο μιας«αξιοπρεπούς» διαχείρισης και που στηρίζεται στην κινητοποίηση των από κάτω γιατί στοχεύει στην ανατροπή των συσχετισμών και τον απεγκλωβισμό από τα όρια που θέτει η υπάρχουσα κρατική μηχανή».
Μέχρι εδώ θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί: «Αφού σε επίπεδο αρχών και κατευθύνσεων υπάρχει τέτοια σύμπνοια προς τι η συζήτηση -και μάλιστα πολλές φορές σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους- για τα οργανωτικά ζητήματα και δη τις λίστες, τον τρόπο εκλογής του προέδρου κτλ;
Παίρνοντας και πάλι ερέθισμα από το άρθρο του σφου Τζανακόπουλου αξίζει να σταθούμε στο ζήτημα της σχέσης ανάμεσα σε μια συγκεκριμένη ρύθμιση που καθορίζει τους όρους για την άσκηση ενός άλλου δικαιώματος ή την υλοποίηση μιας πολιτικής κατεύθυνσης και την ελεύθερη και απρόσκοπτη τελικά άσκηση του ίδιου του δικαιώματος ή την υλοποίηση της πολιτικής κατεύθυνσης.
Π.χ. αξίζει να θυμηθούμε πως η συγκεκριμένη ρύθμιση που ονομάζεται «πολιτική επιστράτευση» ακυρώνει στην πράξη το κατά τ' άλλα συνταγματικό και στα λόγια αδιαμφισβήτητο δικαίωμα στην απεργία με τον ίδιο τρόπο που το σύνολο των ρυθμίσεων που οικοδομούν την ελεύθερη αγορά ακυρώνουν το επίσης κατά τ' άλλα συνταγματικό κι εξίσου αδιαμφισβήτητο στα λόγια δικαίωμα κάθε ανθρώπου στην εργασία. Και ο σχετικός κατάλογος παραδειγμάτων για το πώς η συγκεκριμένη ρύθμιση για την άσκηση ενός δικαιώματος μπορεί κατ' ουσία να ακυρώσει το ίδιο το δικαίωμα είναι τεράστιος.
Υπ' αυτήν την έννοια η απλή διακήρυξη αρχών και η αναγνώριση δικαιωμάτων είναι μεν αναγκαία αλλά καθόλου ικανή συνθήκη για τη διασφάλιση τους, όταν είναι ξεκομμένη από τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις που καθορίζουν τον τρόπο εφαρμογής και άσκησης τους.
Επομένως, η συζήτηση για τις λίστες, αλλά και άλλες συγκεκριμένες οργανωτικές ρυθμίσεις, είναι εν τέλει μια συζήτηση για την ίδια την ουσία των δικαιωμάτων που αυτές υπερασπίζονται.
Με ρεαλιστικούς όρους και ανεξάρτητα από το αν κάποιος αντιμετωπίζει αυτά τα θέματα με φιλελεύθερη ή οποιαδήποτε άλλη σκοπιά προφανώς κάθε κυρίαρχο σώμα, όπως πχ ένα συνέδριο, μπορεί να κάνει ότι θέλει, να συζητήσει ότι θέλει και να αποφασίσει ότι θέλει.
Ωστόσο στο βαθμό που «η οργάνωση ενός κόμματος πρέπει και να αντιστοιχεί, σε ό,τι αφορά τις αξίες και τους σκοπούς του, με την οργάνωση της κοινωνίας που οραματίζεται, δεδομένου ότι το κόμμα δεν είναι απλώς ένα μέσο για την πραγματοποίηση ενός σκοπού, αλλά ο σκοπός είναι εγγενής στο μέσο», τότε η αλλαγή της ρύθμισης που αποδεδειγμένα κατοχυρώνει την αναλογική εκπροσώπηση των διαφορετικών απόψεων στο εσωτερικό του κόμματος, ήτοι έναν από τους βασικούς άξονες υπεράσπισης και διασφάλισης της εσωτερικής δημοκρατίας και της γνήσιας έκφρασης της βούλησης των μελών του, έρχεται σε αντίφαση με τη διακηρυγμένη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για θεσμοθέτηση της απλής αναλογικής ως εκλογικού συστήματος που διασφαλίζει τη γνήσια και δημοκρατική έκφραση της θέλησης του λαού, κατά τον ίδιο τρόπο που η ενδεχόμενη εκλογή προέδρου από σώματα με ευρύτερη σύνθεση και πιο αραιές τακτικές συνεδριάσεις μειώνοντας αντικειμενικά τη δυνατότητα ελέγχου και την υποχρέωση λογοδοσίας, έρχονται σε αντίφαση με τη διακηρυγμένη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για ένα μη αρχηγοκεντρικό κόμμα το οποίο αποτελεί αναγκαία συνθήκη για ένα μη πρωθυπουργοκεντρικό πολιτικό σύστημα.
Εν κατακλείδι οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις που θα αποφασίσουμε (ανεξάρτητα αν αυτό θα γίνει με ψηφοφορία ή χωρίς) για τον τρόπο άσκησης δικαιωμάτων και οργάνωσης του κόμματος στο εσωτερικό του αποκτούν καίρια σημασία όχι μόνο για την ίδια του τη δομή αλλά και για την πολιτική του κατεύθυνση και φυσιογνωμία.
Διότι αν φύγουν οι πρώτοι πόντοι από το πουλόβερ της συνοχής ανάμεσα στην εσωτερική μας οργάνωση και τον τρόπο που θέλουμε να οργανώσουμε την κοινωνία, τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος του συνολικού ξηλώματος του πουλόβερ και μάλιστα με πολύ γρήγορο τρόπο.
Το τι μέλλει γενέσθαι θα κριθεί από τις αποφάσεις μας δεδομένου αφενός ότι μεταξύ συντρόφων δεν επερωτάται ποτέ το τεκμήριο των καλών προθέσεων και αφετέρου ότι ως γνωστόν ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με αγαθές προθέσεις.
Επομένως, η συζήτηση για τις λίστες, αλλά και άλλες συγκεκριμένες οργανωτικές ρυθμίσεις, είναι εν τέλει μια συζήτηση για την ίδια την ουσία των δικαιωμάτων που αυτές υπερασπίζονται.
Με ρεαλιστικούς όρους και ανεξάρτητα από το αν κάποιος αντιμετωπίζει αυτά τα θέματα με φιλελεύθερη ή οποιαδήποτε άλλη σκοπιά προφανώς κάθε κυρίαρχο σώμα, όπως πχ ένα συνέδριο, μπορεί να κάνει ότι θέλει, να συζητήσει ότι θέλει και να αποφασίσει ότι θέλει.
Ωστόσο στο βαθμό που «η οργάνωση ενός κόμματος πρέπει και να αντιστοιχεί, σε ό,τι αφορά τις αξίες και τους σκοπούς του, με την οργάνωση της κοινωνίας που οραματίζεται, δεδομένου ότι το κόμμα δεν είναι απλώς ένα μέσο για την πραγματοποίηση ενός σκοπού, αλλά ο σκοπός είναι εγγενής στο μέσο», τότε η αλλαγή της ρύθμισης που αποδεδειγμένα κατοχυρώνει την αναλογική εκπροσώπηση των διαφορετικών απόψεων στο εσωτερικό του κόμματος, ήτοι έναν από τους βασικούς άξονες υπεράσπισης και διασφάλισης της εσωτερικής δημοκρατίας και της γνήσιας έκφρασης της βούλησης των μελών του, έρχεται σε αντίφαση με τη διακηρυγμένη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για θεσμοθέτηση της απλής αναλογικής ως εκλογικού συστήματος που διασφαλίζει τη γνήσια και δημοκρατική έκφραση της θέλησης του λαού, κατά τον ίδιο τρόπο που η ενδεχόμενη εκλογή προέδρου από σώματα με ευρύτερη σύνθεση και πιο αραιές τακτικές συνεδριάσεις μειώνοντας αντικειμενικά τη δυνατότητα ελέγχου και την υποχρέωση λογοδοσίας, έρχονται σε αντίφαση με τη διακηρυγμένη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για ένα μη αρχηγοκεντρικό κόμμα το οποίο αποτελεί αναγκαία συνθήκη για ένα μη πρωθυπουργοκεντρικό πολιτικό σύστημα.
Εν κατακλείδι οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις που θα αποφασίσουμε (ανεξάρτητα αν αυτό θα γίνει με ψηφοφορία ή χωρίς) για τον τρόπο άσκησης δικαιωμάτων και οργάνωσης του κόμματος στο εσωτερικό του αποκτούν καίρια σημασία όχι μόνο για την ίδια του τη δομή αλλά και για την πολιτική του κατεύθυνση και φυσιογνωμία.
Διότι αν φύγουν οι πρώτοι πόντοι από το πουλόβερ της συνοχής ανάμεσα στην εσωτερική μας οργάνωση και τον τρόπο που θέλουμε να οργανώσουμε την κοινωνία, τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος του συνολικού ξηλώματος του πουλόβερ και μάλιστα με πολύ γρήγορο τρόπο.
Το τι μέλλει γενέσθαι θα κριθεί από τις αποφάσεις μας δεδομένου αφενός ότι μεταξύ συντρόφων δεν επερωτάται ποτέ το τεκμήριο των καλών προθέσεων και αφετέρου ότι ως γνωστόν ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με αγαθές προθέσεις.
*Ο Παναγιώτης Αθανασιάδης είναι μέλος της απερχόμενης Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου