Η ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΠΙΟ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΜΠΗ ΤΗΣ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗ ΣΤΗΝ "ΕΠΟΧΗ" (11/11) ΣΤΟΝ Θ.ΜΙΧΟΠΟΥΛΟ
ΕΡ:Τα μέτρα ψηφίστηκαν με ισχνή πλειοψηφία 153 βουλευτών. Ο ΣΥΡΙΖΑ καλεί να μην εφαρμοστούν. Τι σημαίνει αυτό και πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί;
ΑΠ: Πράγματι, είχαμε κατάρρευση της κυβερνητικής πλειοψηφίας, από 178 σε 153 βουλευτές, για να υπερψηφιστεί το μνημονιακό πακέτο τέρας. Η κυβέρνηση αυτή φθίνει και έχει μπει σε τροχιά κατάρρευσης. Έχει μικρό παρελθόν και καθόλου μέλλον. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο λέμε ότι τα μέτρα αυτά θα μείνουν στον αέρα. Τα ψήφισαν 153 βουλευτές, αλλά δεν θα βρεθούν αυτοί οι 153 να συνεχίσουν και να τα εφαρμόσουν. Πέραν αυτού, αυτά τα μέτρα θα φέρουν το χειρότερο χειμώνα που πέρασε αυτή η χώρα από τη λήξη του πολέμου και μετά. Δυστυχώς, φοβάμαι ότι το 2013 θα μοιάζει με τα πρώτα κατοχικά χρόνια, από την άποψη της οικονομικής και της κοινωνικής εξαθλίωσης. Περιμένουμε μεγάλους ξεσηκωμούς. Ήδη προχθές είχαμε στο Σύνταγμα μια απέραντη λαοθάλασσα, την ώρα που ψηφίζονταν τα μέτρα. Ελπίζουμε και σήμερα το απόγευμα, η λαοθάλασσα αυτή να δώσει πάλι το παρών.
ΕΡ:Ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε εκλογές κατανοώντας ότι αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Δίνουν λύση οι εκλογές καθεαυτές;
ΑΠ:Αν ζητούσαμε απλώς και μόνο εκλογές, τότε πράγματι οι εκλογές από μόνες τους δεν μπορούν να δώσουν θετική απάντηση και θετική προοπτική στη χώρα. Αλλά τις εκλογές τις ζητάμε ως μέρος μιας πρότασης για την ανάπτυξη πολύ μεγάλων και ενωτικών ταξικών και κοινωνικών αγώνων. Τις εκλογές τις ζητάμε ως μέρος μιας πολιτικής ενότητας προς τις αριστερές προοδευτικές δυνάμεις. Τις ζητάμε, ειδικότερα, με μια ανοικτή πρόταση και πρόσκληση για την ευρεία συμπαράταξη των δυνάμεων της ριζοσπαστικής αριστεράς –αναφέρομαι στον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Τις εκλογές τις ζητάμε κάνοντας μια μεγάλη προσπάθεια για βαθύτερες και ουσιαστικότερες προγραμματικές επεξεργασίες, για μια πολύ πιο ισχυρή οργανωτική συγκρότηση και έναν πιο ισχυρό ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ μέσα στα μεγάλα ενωτικά ταξικά κινήματα. Και βεβαίως τις εκλογές δεν τις ζητάμε εμείς από τον κ. Σαμαρά, αλλά ζητάμε ο λαός να τις επιβάλλει με τον αγώνα του. Ως μέρος μιας απάντησης για να μια νέα προοδευτική προοπτική της χώρας μας με σοσιαλιστικό ορίζοντα.
ΕΡ: Αναφέρθηκες στο ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Ενώ όμως ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζεται υψηλά δημοσκοπικά, φαίνεται χωρίς συμμαχική προοπτική και από την πλευρά του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, και από την πλευρά της ΔΗΜΑΡ. Τι συμμαχίες μπορεί να κάνει;
ΑΠ:Δεν μπορεί εύκολα να πει κανείς ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι απομονωμένος πολιτικά. Ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε μια τόσο μεγάλη απήχηση μέσα στην ελληνική κοινωνία, στη μεγάλη μάλιστα κοινωνική πλειοψηφία, πέρα από τη μεγαλοαστική τάξη. Πολιτικά θα έλεγα ότι βρίσκεται στο απόγειο της απήχησής του στον αριστερό κόσμο. Σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία του αριστερού κόσμου, είτε τον ψήφισε είτε όχι, βλέπει στον ΣΥΡΙΖΑ μια δύναμη ελπίδας, βλέπει τον ΣΥΡΙΖΑ με προσδοκία και, κυρίως, θέλει συνεργασία και συμπαράταξη της Αριστεράς. Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σε θέση να επιδιώξει μεγάλα πολιτικά και κοινωνικά μέτωπα για προοδευτική διέξοδο από την κρίση. Βεβαίως, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τη συμπαράταξη των δυνάμεων της Αριστεράς σε κοινή προγραμματική βάση, που μπορεί να ανιχνευθεί με αμοιβαίες υποχωρήσεις στα κρίσιμα θέματα που υπάρχουν διαφορές.
ΕΡ: Το «δεύτερο κύμα ριζοσπαστικοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ», στο οποίο έχεις αναφερθεί, εντάσσεται σε αυτή τη λογική;
ΑΠ:Και σε αυτή λογική εντάσσεται, αλλά και σε πολλά άλλα που χρειάζεται, νομίζω, να γίνουν. Μέχρι τώρα, οι αξιωματικές αντιπολιτεύσεις έφταναν στην κυβέρνηση προσπαθώντας να προσεγγίσουν ή να προσεταιριστούν το λεγόμενο κέντρο, το μεσαίο χώρο. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να πάει στην κυβέρνηση, σε μια κυβέρνηση μάλιστα που θέλει να παίξει ένα ριζοσπαστικό, αριστερό ρόλο, διολισθαίνοντας προς το λεγόμενο, αλλά στις παρούσες συνθήκες ανύπαρκτο, κεντρώο ή μεσαίο χώρο, ο οποίος σήμερα συνθλίβεται και οδηγείται σε «προλεταριοποίηση». Ο ΣΥΡΙΖΑ για να προσεγγίσει την κυβέρνηση χρειάζεται να ριζοσπαστικοποιεί όλο και περισσότερο την πολιτική του, το πρόγραμμά του, την τακτική του, τον κινηματικό του ρόλο, την παρουσία του μέσα στους κοινωνικούς χώρους και τη γείωσή του μέσα σε αυτούς. Να ριζοσπαστικοποιεί την πολιτική κοινωνικών συμμαχιών του σε μια κατεύθυνση συνεχούς διεύρυνσης της επιρροής του, στη βάση όμως αρχών και αριστερής προοπτικής. Αυτά δεν μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να τα θεωρεί δεδομένα και κατακτημένα. Αυτήν την ώρα ο κόσμος ζητάει από τον ΣΥΡΙΖΑ να είναι πιο αιχμηρός στην αντιπολίτευση, να είναι πιο τολμηρός και ουσιαστικός στις προτάσεις του, πιο εναλλακτικός στην προοπτική του. Με αυτά που λέω βέβαια, δεν εννοώ να περάσουμε σε έναν αριστερίστικο τυχοδιωκτισμό, σε ένα δήθεν επαναστατικό βερμπαλισμό εκτός τόπου και χρόνου, που καμιά φορά θεωρείται ως εκδοχή επαναστατικότητας. Όταν, λοιπόν, μιλώ για ένα δεύτερο κύμα ριζοσπαστικοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ, το εννοώ με όρους κοινωνικούς, με όρους αποδοχής από τον κόσμο των εργαζομένων, με όρους ριζοσπαστικοποίησης και αυτού του κόσμου, ο οποίος θέλει να δει μια πρωτοπορία να υποδεικνύει θετικά έναν εναλλακτικό δρόμο.
ΕΡ: Υπάρχουν κάποιες τοποθετήσεις του Αριστερού Ρεύματος που ορισμένοι θεωρούν ότι δημιουργούν ανασφάλεια στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ, όπως για παράδειγμα η πρόθεσή του να φέρει δική του αντιπρόταση για τη Διακήρυξη.
ΑΠ: Κατά παράδοξο τρόπο, θα έλεγα, το Αριστερό Ρεύμα ήταν παράγοντας ασφάλειας και σταθερότητας, τουλάχιστον μέχρι τώρα, και για τον Συνασπισμό παλαιότερα, και για τον ΣΥΡΙΖΑ μετέπειτα. Ήμασταν η κατεξοχήν ενωτική δύναμη από το 1990, λειτουργώντας και ενωτικά και προωθητικά, για ολοένα και περισσότερο ριζοσπαστικές θέσεις του Συνασπισμού. Νομίζω αυτό το κάναμε με αρκετή επιτυχία. Επίσης, είμαστε η δύναμη που έπαιξε καθοριστικό ρόλο για να διαμορφωθεί και να συγκροτηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά και μετέπειτα, σε όλες τις κρίσεις και τις δύσκολες στιγμές που πέρασε ο ΣΥΡΙΖΑ, η δύναμη αυτή η οποία παρενέβαινε με ενωτικό τρόπο για τη διάσωση του ΣΥΡΙΖΑ και για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του με ένα θετικό τρόπο, ήταν πάντοτε το Αριστερό Ρεύμα. Με αυτήν την έννοια έχουμε κάθε λόγο να ισχυριζόμαστε ότι είμαστε μια σταθερά, και για τον Συνασπισμό ως κόμμα και για τον ΣΥΡΙΖΑ ως συμμαχία. Αυτό το γεγονός θεωρούμε ότι αποτελεί και εγγύηση για την περαιτέρω πορεία του ΣΥΡΙΖΑ προς το ενιαίο κόμμα.
ΕΡ: Πώς βλέπεις αυτήν την πορεία να προχωρά; Θεωρείς ότι έχουμε καθυστερήσει;
ΑΠ: Πρέπει να σκεφτούμε πάρα πολύ αυτό που επιχειρούμε να κάνουμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρόλα όσα του προσάπτανε, κατάφερε να είναι ένα πρωτότυπο ενωτικό εγχείρημα. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει τέτοιο ενωτικό εγχείρημα σε άλλη χώρα. Χρειάζεται να μελετήσει κάποιος πώς καταφέραμε να το στήσουμε και να το διατηρήσουμε και να είναι σήμερα, κατά κάποιο τρόπο, ένα πρότυπο για τις άλλες αριστερές δυνάμεις της Ευρώπης. Πάμε, λοιπόν, να κάνουμε ένα νέο κόμμα, όχι γιατί απέτυχε ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά γιατί θέλουμε να υπερβούμε κάποιες αδυναμίες και ελλείψεις με ένα θετικό τρόπο. Ωστόσο, για να καταλήξει αυτό το εγχείρημα να είναι θετικό, χρειάζονται μια σειρά πράγματα να το συνοδεύσουν. Τι πάμε να κάνουμε, ένα άμορφο ασπόνδυλο κόμμα, χωρίς αρχή, μέση και τέλος; Απλώς ένα κόμμα που θα είναι όχημα για την κυβέρνηση; Πάμε να κάνουμε ένα κόμμα απλώς μεγάλο και μαζικό; Τα μαζικά κόμματα δεν είναι κακά, δεν είναι όμως κατ’ ανάγκη αυτά που είναι απαραίτητα για να προχωρήσουν αλλαγές στην κοινωνία. Καμιά φορά μπορεί να έχουμε ένα πολύ μικρό κόμμα, του οποίου η επιρροή και η απήχηση να είναι πολύ μεγάλη. Δεν είμαι αντίθετος στο μαζικό κόμμα, με ενδιαφέρει όμως μαζί με το μαζικό να έχουμε και ένα καλά οργανωμένο, δημοκρατικό κόμμα με συμμετοχή και δραστηριοποίηση των μελών του στη λήψη των αποφάσεων, ένα κόμμα ριζοσπαστικό.
ΕΡ: Αυτά θεωρείς ότι υπάρχουν δυνάμεις στον ΣΥΡΙΖΑ που τα φρενάρουν;
ΑΠ: Δεν θεωρώ ότι υπάρχουν στον ΣΥΡΙΖΑ τέτοιες δυνάμεις. Όμως καμιά φορά η δυναμική και η εξέλιξη των πραγμάτων, ο τρόπος που πάμε άρον άρον να διαμορφώσουμε τις εξελίξεις, μπορεί να φέρει επιπλοκές, προβλήματα και καταστάσεις που δεν είχαμε εκτιμήσει όταν ξεκινάγαμε. Αυτά τα λέω γιατί πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ. Κυρίως τη δημοκρατία στο νέο κόμμα, τις αρχές του, να είναι ένα κόμμα ριζοσπαστικά αριστερό, ανατρεπτικό, με ιδεολογικές βάσεις -εγώ θα πρότεινα μαρξιστικές ιδεολογικές βάσεις-, ένα κόμμα με σαφείς ταξικές αναφορές. Στον Συνασπισμό, αν υπήρχε ένα πράγμα που τον κράτησε όρθιο, παρόλες τις λαθεμένες κατευθύνσεις που, κατά καιρούς και ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια, βρέθηκε πολιτικά, ήταν ότι κατορθώσαμε με τη συμβολή όλων μας να είμαστε δημοκρατικό κόμμα. Με δημοκρατικά συνέδρια, με διακίνηση απόψεων, με πλουραλισμό. Στο νέο κόμμα δεν μπορούμε να πάμε πίσω από αυτά. Φοβάμαι ότι υπάρχουν ορισμένα δείγματα τα οποία δεν είναι και τόσο καλά. Πάμε να συζητήσουμε τη Διακήρυξη του νέου κόμματος, όπου υπάρχουν και διαφορές. Αυτό δεν είναι κακό. Αν, τυχόν, τις πνίξουμε στο όνομα μιας υπέρτατης αρχής, δεν νομίζω ότι θα πετύχουμε πολλά πράγματα. Αυτή η υπέρτατη αρχή σήμερα θα πνίξει αυτές τις διαφορές, αύριο θα πνίξει τις άλλες και αυτό δεν τελειώνει.
ΕΡ: Μίλησες πρόσφατα περί ετοιμότητας του ΣΥΡΙΖΑ. Με την εκφώνηση αυτή κάποιοι διαφώνησαν. Η συνολική τοποθέτησή σου, όμως, πέρα από τη φράση που απομονώθηκε, βάζει θέματα ουσίας. Ποια είναι αυτά;
ΑΠ: Στην απάντηση που έδωσα στην τηλεόραση, η φράση που χρησιμοποίησα δεν ήταν και η πιο πετυχημένη. Μάλιστα, όταν αποκόπηκε από την υπόλοιπη τοποθέτηση, έβγαινε ένα συμπέρασμα τελείως διαφορετικό από αυτό που ήθελα να πω. Βεβαίως, το πιο εύκολο πράγμα που μπορεί να απαντήσει κάποιος όταν ερωτάται για το θέμα της ετοιμότητας, είναι «ναι βεβαίως, είμαστε τέλειοι, έτοιμοι για όλα, έχουμε όλες και για όλα τις απαντήσεις στο τσεπάκι μας». Αυτά όμως τα έχει ακούσει ο κόσμος και από το ΠΑΣΟΚ και από τη Νέα Δημοκρατία και την επόμενη μέρα έζησε καταστροφές και λεηλασία. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει πολύ καλή δουλειά, καλή προετοιμασία και μάλιστα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Προετοιμασία προγραμματική, πολιτική, οργανωτική, κινηματική, ακόμα και ιδεολογική. Είμαστε, λοιπόν, σε ένα καλό σημείο, ώστε και αύριο αν γίνουμε κυβέρνηση αυτά που έχουμε κατακτήσει να γίνουν μια καλή αφετηρία, για να αναλάβουμε με επιτυχία κυβερνητικό ρόλο, ο οποίος να γίνει αφετηρία για μια προοδευτική διέξοδο της χώρας από την κρίση.
Αυτό όμως δεν πρέπει να μας εφησυχάζει, ούτε πολύ περισσότερο να μας δημιουργεί αισθήματα έπαρσης και αλαζονείας. Χρειάζεται να γνωρίζουμε, και εγώ τουλάχιστον έτσι το αισθάνομαι, ότι η ετοιμότητα είναι μια κατάσταση που κατακτάται διαρκώς. Η προετοιμασία είναι συνεχής. Υπάρχουν βεβαίως και ακανθώδη ζητήματα στα οποία οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες, ούτε δεδομένες. Εδώ, αυτό που χρειάζεται να έχει κάποιος, και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αυτό το εφόδιο, είναι ο προσανατολισμός. Ο σταθερός προσανατολισμός (που είναι η πυξίδα της ριζοσπαστικής Αριστεράς) για μια διαφορετική κοινωνία. Ταυτόχρονα, όμως, μια κυβέρνηση πρέπει να επιδεικνύει εγρήγορση, να στηρίζεται διαρκώς και ασταμάτητα στο λαό, ο λαός και οι πολίτες να είναι συμμέτοχοι, να στηρίζεται στα πραγματικά ταξικά συμφέροντα της κοινωνικής πλειοψηφίας, τα οποία χρειάζεται να εντοπίζει και να αναδεικνύει σε μια εναλλακτική προοπτική. Να στηρίζεται σε ένα εναλλακτικό συμμαχικό μπλοκ που υπό την ηγεμονία της εργατικής τάξης θα μπορεί να συγκεντρώνει τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία. Όλα αυτά είναι μεγάλες προκλήσεις για τις οποίες χρειάζεται συνεχής εγρήγορση και δεν μπορεί κάποιος να έχει εύκολες και εκ των προτέρων δοσμένες απαντήσεις.
ΕΡ: Πιστεύεις ότι το ΚΚΕ θα μπορέσει να καθίσει στο κοινό τραπέζι;
ΑΠ: Βεβαίως, είναι απαραίτητο το ΚΚΕ να συμμετάσχει σε ένα ευρύ, αριστερό, ριζοσπαστικό, προοδευτικό μέτωπο για τη διέξοδο από την κρίση σήμερα και τη σοσιαλιστική προοπτική αύριο. Εγώ δεν χάνω την ελπίδα μου ότι το ΚΚΕ μπορεί να κάνει θετικές μετατοπίσεις σε μια ενωτική λογική. Το ΚΚΕ είναι ένα ιστορικό κόμμα ανεξαρτήτως των αυξομειώσεων της εκλογικής επιρροής του. Τα μεγάλα κόμματα δεν τα μετρά κανείς συγκυριακά, είναι αυτά που είναι ριζωμένα στην ιστορία ενός τόπου και έχουν διαμορφώσει ρεύματα τα οποία διαρκούν δεκαετίες. Παλιότερα λέγαμε για τον Συνασπισμό ότι έχει μικρή δύναμη. Μπορεί, αλλά είχε ανθεκτικότητα ως ρεύμα. Αν έχεις κάτι να πεις και αυτό διαρκεί, κάποτε αυτό μπορεί να καρποφορήσει. Για τον ΣΥΡΙΖΑ μέχρι πρότινος έλεγαν ότι δεν αντιπροσωπεύει μεγάλο μέρος της κοινωνίας, ότι έχει μικρή δύναμη. Όμως δεν αντιλαμβάνονταν την ποιότητα και τη δυναμική που αντιπροσώπευε ο ΣΥΡΙΖΑ. Επομένως ένα κόμμα σαν το ΚΚΕ νομίζω ότι θα καταλάβει ότι με τον τρόπο που πολιτεύεται σήμερα βγαίνει έξω από τη συγκυρία και τα διακυβεύματά της. Σήμερα το μεγάλο διακύβευμα δεν είναι αν θα πάμε «εδώ και τώρα» στο σοσιαλισμό ή όχι. Το κεντρικό ζήτημα για τον τόπο είναι να επιβιώσει, να ακυρώσει τα μνημόνια, να βγούμε από την κρίση με προοδευτικούς, και όχι με νεοφιλελεύθερους και συντηρητικούς όρους, που άλλωστε δεν μας βγάζουν από την κρίση. Το κεντρικό θέμα είναι, λοιπόν, να πιαστούμε γερά από την πραγματικότητα για να πάμε μπροστά, να προβάλλουμε επίκαιρα και μεγάλα αιτήματα και να ανοίξουμε έτσι δρόμους μετάβασης προς το σοσιαλισμό. Νομίζω ότι το ΚΚΕ θα το αντιληφθεί αυτό.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗ ΣΤΗΝ "ΕΠΟΧΗ" (11/11) ΣΤΟΝ Θ.ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΕΡ:Τα μέτρα ψηφίστηκαν με ισχνή πλειοψηφία 153 βουλευτών. Ο ΣΥΡΙΖΑ καλεί να μην εφαρμοστούν. Τι σημαίνει αυτό και πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί;
ΑΠ: Πράγματι, είχαμε κατάρρευση της κυβερνητικής πλειοψηφίας, από 178 σε 153 βουλευτές, για να υπερψηφιστεί το μνημονιακό πακέτο τέρας. Η κυβέρνηση αυτή φθίνει και έχει μπει σε τροχιά κατάρρευσης. Έχει μικρό παρελθόν και καθόλου μέλλον. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο λέμε ότι τα μέτρα αυτά θα μείνουν στον αέρα. Τα ψήφισαν 153 βουλευτές, αλλά δεν θα βρεθούν αυτοί οι 153 να συνεχίσουν και να τα εφαρμόσουν. Πέραν αυτού, αυτά τα μέτρα θα φέρουν το χειρότερο χειμώνα που πέρασε αυτή η χώρα από τη λήξη του πολέμου και μετά. Δυστυχώς, φοβάμαι ότι το 2013 θα μοιάζει με τα πρώτα κατοχικά χρόνια, από την άποψη της οικονομικής και της κοινωνικής εξαθλίωσης. Περιμένουμε μεγάλους ξεσηκωμούς. Ήδη προχθές είχαμε στο Σύνταγμα μια απέραντη λαοθάλασσα, την ώρα που ψηφίζονταν τα μέτρα. Ελπίζουμε και σήμερα το απόγευμα, η λαοθάλασσα αυτή να δώσει πάλι το παρών.
ΕΡ:Ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε εκλογές κατανοώντας ότι αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Δίνουν λύση οι εκλογές καθεαυτές;
ΑΠ:Αν ζητούσαμε απλώς και μόνο εκλογές, τότε πράγματι οι εκλογές από μόνες τους δεν μπορούν να δώσουν θετική απάντηση και θετική προοπτική στη χώρα. Αλλά τις εκλογές τις ζητάμε ως μέρος μιας πρότασης για την ανάπτυξη πολύ μεγάλων και ενωτικών ταξικών και κοινωνικών αγώνων. Τις εκλογές τις ζητάμε ως μέρος μιας πολιτικής ενότητας προς τις αριστερές προοδευτικές δυνάμεις. Τις ζητάμε, ειδικότερα, με μια ανοικτή πρόταση και πρόσκληση για την ευρεία συμπαράταξη των δυνάμεων της ριζοσπαστικής αριστεράς –αναφέρομαι στον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Τις εκλογές τις ζητάμε κάνοντας μια μεγάλη προσπάθεια για βαθύτερες και ουσιαστικότερες προγραμματικές επεξεργασίες, για μια πολύ πιο ισχυρή οργανωτική συγκρότηση και έναν πιο ισχυρό ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ μέσα στα μεγάλα ενωτικά ταξικά κινήματα. Και βεβαίως τις εκλογές δεν τις ζητάμε εμείς από τον κ. Σαμαρά, αλλά ζητάμε ο λαός να τις επιβάλλει με τον αγώνα του. Ως μέρος μιας απάντησης για να μια νέα προοδευτική προοπτική της χώρας μας με σοσιαλιστικό ορίζοντα.
ΕΡ: Αναφέρθηκες στο ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Ενώ όμως ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζεται υψηλά δημοσκοπικά, φαίνεται χωρίς συμμαχική προοπτική και από την πλευρά του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, και από την πλευρά της ΔΗΜΑΡ. Τι συμμαχίες μπορεί να κάνει;
ΑΠ:Δεν μπορεί εύκολα να πει κανείς ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι απομονωμένος πολιτικά. Ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε μια τόσο μεγάλη απήχηση μέσα στην ελληνική κοινωνία, στη μεγάλη μάλιστα κοινωνική πλειοψηφία, πέρα από τη μεγαλοαστική τάξη. Πολιτικά θα έλεγα ότι βρίσκεται στο απόγειο της απήχησής του στον αριστερό κόσμο. Σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία του αριστερού κόσμου, είτε τον ψήφισε είτε όχι, βλέπει στον ΣΥΡΙΖΑ μια δύναμη ελπίδας, βλέπει τον ΣΥΡΙΖΑ με προσδοκία και, κυρίως, θέλει συνεργασία και συμπαράταξη της Αριστεράς. Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σε θέση να επιδιώξει μεγάλα πολιτικά και κοινωνικά μέτωπα για προοδευτική διέξοδο από την κρίση. Βεβαίως, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τη συμπαράταξη των δυνάμεων της Αριστεράς σε κοινή προγραμματική βάση, που μπορεί να ανιχνευθεί με αμοιβαίες υποχωρήσεις στα κρίσιμα θέματα που υπάρχουν διαφορές.
ΕΡ: Το «δεύτερο κύμα ριζοσπαστικοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ», στο οποίο έχεις αναφερθεί, εντάσσεται σε αυτή τη λογική;
ΑΠ:Και σε αυτή λογική εντάσσεται, αλλά και σε πολλά άλλα που χρειάζεται, νομίζω, να γίνουν. Μέχρι τώρα, οι αξιωματικές αντιπολιτεύσεις έφταναν στην κυβέρνηση προσπαθώντας να προσεγγίσουν ή να προσεταιριστούν το λεγόμενο κέντρο, το μεσαίο χώρο. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να πάει στην κυβέρνηση, σε μια κυβέρνηση μάλιστα που θέλει να παίξει ένα ριζοσπαστικό, αριστερό ρόλο, διολισθαίνοντας προς το λεγόμενο, αλλά στις παρούσες συνθήκες ανύπαρκτο, κεντρώο ή μεσαίο χώρο, ο οποίος σήμερα συνθλίβεται και οδηγείται σε «προλεταριοποίηση». Ο ΣΥΡΙΖΑ για να προσεγγίσει την κυβέρνηση χρειάζεται να ριζοσπαστικοποιεί όλο και περισσότερο την πολιτική του, το πρόγραμμά του, την τακτική του, τον κινηματικό του ρόλο, την παρουσία του μέσα στους κοινωνικούς χώρους και τη γείωσή του μέσα σε αυτούς. Να ριζοσπαστικοποιεί την πολιτική κοινωνικών συμμαχιών του σε μια κατεύθυνση συνεχούς διεύρυνσης της επιρροής του, στη βάση όμως αρχών και αριστερής προοπτικής. Αυτά δεν μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να τα θεωρεί δεδομένα και κατακτημένα. Αυτήν την ώρα ο κόσμος ζητάει από τον ΣΥΡΙΖΑ να είναι πιο αιχμηρός στην αντιπολίτευση, να είναι πιο τολμηρός και ουσιαστικός στις προτάσεις του, πιο εναλλακτικός στην προοπτική του. Με αυτά που λέω βέβαια, δεν εννοώ να περάσουμε σε έναν αριστερίστικο τυχοδιωκτισμό, σε ένα δήθεν επαναστατικό βερμπαλισμό εκτός τόπου και χρόνου, που καμιά φορά θεωρείται ως εκδοχή επαναστατικότητας. Όταν, λοιπόν, μιλώ για ένα δεύτερο κύμα ριζοσπαστικοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ, το εννοώ με όρους κοινωνικούς, με όρους αποδοχής από τον κόσμο των εργαζομένων, με όρους ριζοσπαστικοποίησης και αυτού του κόσμου, ο οποίος θέλει να δει μια πρωτοπορία να υποδεικνύει θετικά έναν εναλλακτικό δρόμο.
ΕΡ: Υπάρχουν κάποιες τοποθετήσεις του Αριστερού Ρεύματος που ορισμένοι θεωρούν ότι δημιουργούν ανασφάλεια στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ, όπως για παράδειγμα η πρόθεσή του να φέρει δική του αντιπρόταση για τη Διακήρυξη.
ΑΠ: Κατά παράδοξο τρόπο, θα έλεγα, το Αριστερό Ρεύμα ήταν παράγοντας ασφάλειας και σταθερότητας, τουλάχιστον μέχρι τώρα, και για τον Συνασπισμό παλαιότερα, και για τον ΣΥΡΙΖΑ μετέπειτα. Ήμασταν η κατεξοχήν ενωτική δύναμη από το 1990, λειτουργώντας και ενωτικά και προωθητικά, για ολοένα και περισσότερο ριζοσπαστικές θέσεις του Συνασπισμού. Νομίζω αυτό το κάναμε με αρκετή επιτυχία. Επίσης, είμαστε η δύναμη που έπαιξε καθοριστικό ρόλο για να διαμορφωθεί και να συγκροτηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά και μετέπειτα, σε όλες τις κρίσεις και τις δύσκολες στιγμές που πέρασε ο ΣΥΡΙΖΑ, η δύναμη αυτή η οποία παρενέβαινε με ενωτικό τρόπο για τη διάσωση του ΣΥΡΙΖΑ και για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του με ένα θετικό τρόπο, ήταν πάντοτε το Αριστερό Ρεύμα. Με αυτήν την έννοια έχουμε κάθε λόγο να ισχυριζόμαστε ότι είμαστε μια σταθερά, και για τον Συνασπισμό ως κόμμα και για τον ΣΥΡΙΖΑ ως συμμαχία. Αυτό το γεγονός θεωρούμε ότι αποτελεί και εγγύηση για την περαιτέρω πορεία του ΣΥΡΙΖΑ προς το ενιαίο κόμμα.
ΕΡ: Πώς βλέπεις αυτήν την πορεία να προχωρά; Θεωρείς ότι έχουμε καθυστερήσει;
ΑΠ: Πρέπει να σκεφτούμε πάρα πολύ αυτό που επιχειρούμε να κάνουμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρόλα όσα του προσάπτανε, κατάφερε να είναι ένα πρωτότυπο ενωτικό εγχείρημα. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει τέτοιο ενωτικό εγχείρημα σε άλλη χώρα. Χρειάζεται να μελετήσει κάποιος πώς καταφέραμε να το στήσουμε και να το διατηρήσουμε και να είναι σήμερα, κατά κάποιο τρόπο, ένα πρότυπο για τις άλλες αριστερές δυνάμεις της Ευρώπης. Πάμε, λοιπόν, να κάνουμε ένα νέο κόμμα, όχι γιατί απέτυχε ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά γιατί θέλουμε να υπερβούμε κάποιες αδυναμίες και ελλείψεις με ένα θετικό τρόπο. Ωστόσο, για να καταλήξει αυτό το εγχείρημα να είναι θετικό, χρειάζονται μια σειρά πράγματα να το συνοδεύσουν. Τι πάμε να κάνουμε, ένα άμορφο ασπόνδυλο κόμμα, χωρίς αρχή, μέση και τέλος; Απλώς ένα κόμμα που θα είναι όχημα για την κυβέρνηση; Πάμε να κάνουμε ένα κόμμα απλώς μεγάλο και μαζικό; Τα μαζικά κόμματα δεν είναι κακά, δεν είναι όμως κατ’ ανάγκη αυτά που είναι απαραίτητα για να προχωρήσουν αλλαγές στην κοινωνία. Καμιά φορά μπορεί να έχουμε ένα πολύ μικρό κόμμα, του οποίου η επιρροή και η απήχηση να είναι πολύ μεγάλη. Δεν είμαι αντίθετος στο μαζικό κόμμα, με ενδιαφέρει όμως μαζί με το μαζικό να έχουμε και ένα καλά οργανωμένο, δημοκρατικό κόμμα με συμμετοχή και δραστηριοποίηση των μελών του στη λήψη των αποφάσεων, ένα κόμμα ριζοσπαστικό.
ΕΡ: Αυτά θεωρείς ότι υπάρχουν δυνάμεις στον ΣΥΡΙΖΑ που τα φρενάρουν;
ΑΠ: Δεν θεωρώ ότι υπάρχουν στον ΣΥΡΙΖΑ τέτοιες δυνάμεις. Όμως καμιά φορά η δυναμική και η εξέλιξη των πραγμάτων, ο τρόπος που πάμε άρον άρον να διαμορφώσουμε τις εξελίξεις, μπορεί να φέρει επιπλοκές, προβλήματα και καταστάσεις που δεν είχαμε εκτιμήσει όταν ξεκινάγαμε. Αυτά τα λέω γιατί πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ. Κυρίως τη δημοκρατία στο νέο κόμμα, τις αρχές του, να είναι ένα κόμμα ριζοσπαστικά αριστερό, ανατρεπτικό, με ιδεολογικές βάσεις -εγώ θα πρότεινα μαρξιστικές ιδεολογικές βάσεις-, ένα κόμμα με σαφείς ταξικές αναφορές. Στον Συνασπισμό, αν υπήρχε ένα πράγμα που τον κράτησε όρθιο, παρόλες τις λαθεμένες κατευθύνσεις που, κατά καιρούς και ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια, βρέθηκε πολιτικά, ήταν ότι κατορθώσαμε με τη συμβολή όλων μας να είμαστε δημοκρατικό κόμμα. Με δημοκρατικά συνέδρια, με διακίνηση απόψεων, με πλουραλισμό. Στο νέο κόμμα δεν μπορούμε να πάμε πίσω από αυτά. Φοβάμαι ότι υπάρχουν ορισμένα δείγματα τα οποία δεν είναι και τόσο καλά. Πάμε να συζητήσουμε τη Διακήρυξη του νέου κόμματος, όπου υπάρχουν και διαφορές. Αυτό δεν είναι κακό. Αν, τυχόν, τις πνίξουμε στο όνομα μιας υπέρτατης αρχής, δεν νομίζω ότι θα πετύχουμε πολλά πράγματα. Αυτή η υπέρτατη αρχή σήμερα θα πνίξει αυτές τις διαφορές, αύριο θα πνίξει τις άλλες και αυτό δεν τελειώνει.
ΕΡ: Μίλησες πρόσφατα περί ετοιμότητας του ΣΥΡΙΖΑ. Με την εκφώνηση αυτή κάποιοι διαφώνησαν. Η συνολική τοποθέτησή σου, όμως, πέρα από τη φράση που απομονώθηκε, βάζει θέματα ουσίας. Ποια είναι αυτά;
ΑΠ: Στην απάντηση που έδωσα στην τηλεόραση, η φράση που χρησιμοποίησα δεν ήταν και η πιο πετυχημένη. Μάλιστα, όταν αποκόπηκε από την υπόλοιπη τοποθέτηση, έβγαινε ένα συμπέρασμα τελείως διαφορετικό από αυτό που ήθελα να πω. Βεβαίως, το πιο εύκολο πράγμα που μπορεί να απαντήσει κάποιος όταν ερωτάται για το θέμα της ετοιμότητας, είναι «ναι βεβαίως, είμαστε τέλειοι, έτοιμοι για όλα, έχουμε όλες και για όλα τις απαντήσεις στο τσεπάκι μας». Αυτά όμως τα έχει ακούσει ο κόσμος και από το ΠΑΣΟΚ και από τη Νέα Δημοκρατία και την επόμενη μέρα έζησε καταστροφές και λεηλασία. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει πολύ καλή δουλειά, καλή προετοιμασία και μάλιστα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Προετοιμασία προγραμματική, πολιτική, οργανωτική, κινηματική, ακόμα και ιδεολογική. Είμαστε, λοιπόν, σε ένα καλό σημείο, ώστε και αύριο αν γίνουμε κυβέρνηση αυτά που έχουμε κατακτήσει να γίνουν μια καλή αφετηρία, για να αναλάβουμε με επιτυχία κυβερνητικό ρόλο, ο οποίος να γίνει αφετηρία για μια προοδευτική διέξοδο της χώρας από την κρίση.
Αυτό όμως δεν πρέπει να μας εφησυχάζει, ούτε πολύ περισσότερο να μας δημιουργεί αισθήματα έπαρσης και αλαζονείας. Χρειάζεται να γνωρίζουμε, και εγώ τουλάχιστον έτσι το αισθάνομαι, ότι η ετοιμότητα είναι μια κατάσταση που κατακτάται διαρκώς. Η προετοιμασία είναι συνεχής. Υπάρχουν βεβαίως και ακανθώδη ζητήματα στα οποία οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες, ούτε δεδομένες. Εδώ, αυτό που χρειάζεται να έχει κάποιος, και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αυτό το εφόδιο, είναι ο προσανατολισμός. Ο σταθερός προσανατολισμός (που είναι η πυξίδα της ριζοσπαστικής Αριστεράς) για μια διαφορετική κοινωνία. Ταυτόχρονα, όμως, μια κυβέρνηση πρέπει να επιδεικνύει εγρήγορση, να στηρίζεται διαρκώς και ασταμάτητα στο λαό, ο λαός και οι πολίτες να είναι συμμέτοχοι, να στηρίζεται στα πραγματικά ταξικά συμφέροντα της κοινωνικής πλειοψηφίας, τα οποία χρειάζεται να εντοπίζει και να αναδεικνύει σε μια εναλλακτική προοπτική. Να στηρίζεται σε ένα εναλλακτικό συμμαχικό μπλοκ που υπό την ηγεμονία της εργατικής τάξης θα μπορεί να συγκεντρώνει τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία. Όλα αυτά είναι μεγάλες προκλήσεις για τις οποίες χρειάζεται συνεχής εγρήγορση και δεν μπορεί κάποιος να έχει εύκολες και εκ των προτέρων δοσμένες απαντήσεις.
ΕΡ: Πιστεύεις ότι το ΚΚΕ θα μπορέσει να καθίσει στο κοινό τραπέζι;
ΑΠ: Βεβαίως, είναι απαραίτητο το ΚΚΕ να συμμετάσχει σε ένα ευρύ, αριστερό, ριζοσπαστικό, προοδευτικό μέτωπο για τη διέξοδο από την κρίση σήμερα και τη σοσιαλιστική προοπτική αύριο. Εγώ δεν χάνω την ελπίδα μου ότι το ΚΚΕ μπορεί να κάνει θετικές μετατοπίσεις σε μια ενωτική λογική. Το ΚΚΕ είναι ένα ιστορικό κόμμα ανεξαρτήτως των αυξομειώσεων της εκλογικής επιρροής του. Τα μεγάλα κόμματα δεν τα μετρά κανείς συγκυριακά, είναι αυτά που είναι ριζωμένα στην ιστορία ενός τόπου και έχουν διαμορφώσει ρεύματα τα οποία διαρκούν δεκαετίες. Παλιότερα λέγαμε για τον Συνασπισμό ότι έχει μικρή δύναμη. Μπορεί, αλλά είχε ανθεκτικότητα ως ρεύμα. Αν έχεις κάτι να πεις και αυτό διαρκεί, κάποτε αυτό μπορεί να καρποφορήσει. Για τον ΣΥΡΙΖΑ μέχρι πρότινος έλεγαν ότι δεν αντιπροσωπεύει μεγάλο μέρος της κοινωνίας, ότι έχει μικρή δύναμη. Όμως δεν αντιλαμβάνονταν την ποιότητα και τη δυναμική που αντιπροσώπευε ο ΣΥΡΙΖΑ. Επομένως ένα κόμμα σαν το ΚΚΕ νομίζω ότι θα καταλάβει ότι με τον τρόπο που πολιτεύεται σήμερα βγαίνει έξω από τη συγκυρία και τα διακυβεύματά της. Σήμερα το μεγάλο διακύβευμα δεν είναι αν θα πάμε «εδώ και τώρα» στο σοσιαλισμό ή όχι. Το κεντρικό ζήτημα για τον τόπο είναι να επιβιώσει, να ακυρώσει τα μνημόνια, να βγούμε από την κρίση με προοδευτικούς, και όχι με νεοφιλελεύθερους και συντηρητικούς όρους, που άλλωστε δεν μας βγάζουν από την κρίση. Το κεντρικό θέμα είναι, λοιπόν, να πιαστούμε γερά από την πραγματικότητα για να πάμε μπροστά, να προβάλλουμε επίκαιρα και μεγάλα αιτήματα και να ανοίξουμε έτσι δρόμους μετάβασης προς το σοσιαλισμό. Νομίζω ότι το ΚΚΕ θα το αντιληφθεί αυτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου